تجهیزات تصفیه فاضلاب

پیش تصفیه آماده کردن فاضلاب خام برای انجام یک تصفیه مناسب قبل از رسیدن آن به تصفیه خانه است . هدف از انجام این فرایند تا حد امکان کاهش با تصفیه درواحد های اصلی تصفیه خانه و نیز کاهش میزان سائیدگی و آسیب واحد ها و تجهیزات است.

1. آشغالگیر ( Bar Screen)
   از آشغالگیر ها برای حذف ذرات شناور بزرگ استفاده می شود تا افت فشار زیاد در سیستم اعمال نشود.
   آشغالگیر ها دو نوع هستند :
   آشغالگیر های میله ای
   آشالگیر ها با منافذ بسیار ریز
2. دانه گیر ( Grit removal )
   در اکثر شبکه هایی که پساب شهری با آب باران مخلوط شده باشد مقدار قابل ملاحظه ا ی سنگ ریزه و شن وجود دارد و اگر از مسیر جریان جدا نشود اشکالات زیادی در قسمتهای مکانیکی واحد های تصفیه به وجود می آورند.

ته نشینی مقدماتی برای ته نشینی ذرات ایجاد کننده کدورت مثل ماسه ، شن و مواد آلی مانند هوموس مورد استفاده قرار می گیرد. 

ضمن اینکه اغلب در این مرحله از ته نشینی ساده استفاده می شود ولی با این وجود دوز کمی از یک پلیمر نیز جهت حذف موثر کدورت مورد استفاده قرار می گیرد.

در بسیاری از فاضلاب های صنعتی ذرات شناور به سادگی شناور نمی شوند این ذرات به دلیل اینکه یکدیگر را دفع می کنند و یا دارای قطر بسیار کمی هستند با سرعت کم ته نشین می شوند ) مثل ذرات کلوئیدی ( و به راحتی از آب جدا نمی شوند با استفاده از مواد شیمیایی خاص ، تحت فعل و انفعالات شیمی -فیزیکی این ذرات بی بار شده و یکدیگر را جذب نموده و تشکیل تجمع و توده ذرات را داده و به این ترتیب ذرات درشت تری را تشکیل می دهند و این ذرات به علت وزن خود ته نشین می گردند .

تجزیه مواد آلی ( اکسیداسیون مواد آلی ) توسط میکروارگانیسم ها انجام می گیرد . اصولاً سیستم های میکروبیولوژیکی را به دو گروه متفاوت تقسیم می کنند :

سیستم هایی که در آن ها میکروارگانیسم ها به سطحی که در مجاورت اکسیژن ) هوا ( و مواد غذایی ) پساب ( می باشد چسبیده و به این سیستم رشد چسبیده یا FixedFilm یا سیستم بیوفیلمی می گویند .

سیستم هایی که در آن ها میکروارگانیزم ها به صورت شناور و در محیط مایع که حاوی مواد غذایی نیز می باشد ) فاضلاب( شناور و معلق نگه داشته شده و هوا به صورت حل شده در این محیط به مصرف میکروارگانیزم ها می رسد . نمونه مشخص این سیستم ، سیستم های هوادهی و لجن فعال شده ، لاگون های هوازی و . . . می باشد .

از نظر مصرف اکسیژن نیز سیستم های بیولوژیکی را به گروه های مختلف تقسیم می کنند :

سیستم های هوازی یا Aerobic 

سیستم های غیر هوازی یا Anaerobic

این روش بر مبنای رشد بیولوژیکی شناور ) توده های میکروبی غوطه ور در فاضلاب ( که در تجزیه مواد آلی محلول فاضلاب فعال می باشند شکل گرفته است. پساب ) فاضلاب ( که دارای مواد آلی و مواد مغذی برای رشد بیولوژیکی می باشد وارد مخزن هوادهی می گردد. در این مخزن هوا برای ایجاد اکسیژن محلول در محیط به فاضلاب از طریق سیستم هوادهی مکانیکی ) سطحی ( و یا به وسیله هوادم های فشاری ) کمپرسور ( به فاضلاب افزوده می شود . میکرو ارگانیسم های موجود در مخزن هوادهی با استفاده از مواد آلی موجود درفاضلاب و اکسیژن محلول رشد نموده و به این ترتیب مواد آلی محلول تبدیل به جرم میکروبی ) نا محلول ( می گردد. برای افزایش بازدهی فرآیند تصفیه جرم میکروبی تشکیل شده را دوباره همراه فاضلاب خام وارد مخزن هوادهی می سازد.

در تصفیه فاضلاب مقدار زیادی لجن تولید می شود که همان مواد ته نشین ده می باشند و این مواد باید به یکی از روش های سوزاندن، کمپوست کردن و یا دفن کردن رفع گردد. معمولاً لجن اولیه و لجن مازاد بیولوژیکی به عنوان لجن های قابل دفع درتصفیه خانه ها وجود دارند که باید به نحو مناسبی جمع آوری، تثبیت و سپس دفع گردد.

لجن تولید شده در نقاط مختلف تصفیه خانه طی مراحل زیر قابل دفع می شود: حفظ و نگهداری لجن قبل از تصفیه / تغلیظ لجن برای ساده تر نمودن هضم بیولوژیکی و یا خشک نمودن/ تثبیت لجن به روش های هضم هوازی و هضم بی هوازی / تغلیظ مجدد لجن تثبیت شده / خشک کردن کامل لجن ) فیلتر خلا ، فیلتر تحت فشار ، سانتریفیوژ ، با استفاده از گرمای خورشیدی ( / از بین بردن مواد خشک کننده)

قانون کنترل آلودگی آب مصوبه 1972 ( قانون عمومی 500-92 ) سازمان حفاظت محیط زیست را ملزم نمود تا به وضع استاندارد هایی برای تخلیه فاضلاب اقدام نماید .